KỸ NĂNG QUẢN LÝ CẢM XÚC

Kỹ năng quản lý cảm xúc đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với giáo viên, không chỉ giúp họ duy trì sự cân bằng trong công việc mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực, nuôi dưỡng mối quan hệ tốt đẹp với học sinh, phụ huynh và đồng nghiệp.

1. Giúp giáo viên kiểm soát căng thẳng, ngăn ngừa kiệt sức

• Khi biết nhận diện cảm xúc tiêu cực (căng thẳng, tức giận, lo lắng…) và có cách xử lý kịp thời, giáo viên sẽ tránh được tình trạng dồn nén, bùng nổ cảm xúc hoặc kiệt sức.

• Tự điều chỉnh cảm xúc giúp giáo viên vững vàng hơn trước áp lực từ công việc, từ phụ huynh hay những tình huống bất ngờ trong lớp học.

2. Tăng khả năng giải quyết mâu thuẫn

• Khi giáo viên quản lý tốt cảm xúc của mình, họ sẽ phản ứng bình tĩnh và lý trí hơn khi gặp xung đột với học sinh, đồng nghiệp hay phụ huynh.

• Từ đó, giáo viên có thể lắng nghe, thấu hiểu và tìm ra giải pháp tích cực, thay vì để cảm xúc bốc đồng dẫn dắt hành động.

3. Nâng cao chất lượng giảng dạy

• Một giáo viên cân bằng cảm xúc tốt sẽ truyền năng lượng tích cực vào bài giảng, tạo cảm hứng cho học sinh.

• Khi cảm xúc ổn định, khả năng tập trung, sáng tạo cũng cao hơn, giúp giáo viên cải tiến phương pháp dạy học hiệu quả.

4. Tạo dựng mối quan hệ tích cực với học sinh

• Giáo viên biết điều tiết cảm xúc sẽ giao tiếp lắng nghe - thấu hiểu - đồng cảm với học sinh nhiều hơn.

• Điều này tạo cảm giác an toàn, tin cậy trong lớp học, giúp học sinh mạnh dạn chia sẻ và hợp tác tốt hơn.

5. Góp phần xây dựng môi trường trường học hạnh phúc

• Giáo viên làm chủ cảm xúc sẽ lan tỏa trạng thái tích cực ra cả tập thể.

• Khi nhiều giáo viên có khả năng quản lý cảm xúc tốt, văn hóa nhà trường sẽ trở nên cởi mở, thấu hiểu và hỗ trợ nhau nhiều hơn.

6. Tự bảo vệ sức khỏe tinh thần

• Biết quản lý cảm xúc giúp giáo viên giảm stress, ngủ ngon hơn, giảm lo âu kéo dài.

• Đây chính là nền tảng bảo vệ sức khỏe tinh thần và giúp giáo viên gắn bó bền vững với nghề.

Kỹ năng quản lý cảm xúc không chỉ là kỹ năng mềm, mà còn là năng lực sống còn giúp giáo viên hạnh phúc hơn với nghề và tạo ra tác động tích cực lâu dài cho học sinh và cả cộng đồng giáo dục.

Một số bài tập thực hành quản lý cảm xúc tham khảo

1. Bài tập "Dừng lại - Thở - Phản hồi"

Khi nào dùng:

• Trước khi bước vào lớp.

• Sau khi nhận tin nhắn căng thẳng từ phụ huynh.

• Ngay khi cảm thấy khó chịu, bực dọc trong giờ học.

Cách làm:

1. Dừng lại (Pause): Dừng mọi suy nghĩ và hành động trong vài giây.

2. Thở: Hít sâu 3 hơi thật chậm (hít vào - giữ hơi - thở ra).

3. Phản hồi thay vì phản ứng: Tự hỏi bản thân: "Mình thực sự đang cảm thấy gì? Điều tốt nhất mình có thể làm lúc này là gì?" Rồi mới chọn cách xử lý.

👉 Bài tập này giúp giáo viên thoát khỏi phản xạ cảm xúc tiêu cực và đưa ra phản hồi khôn ngoan hơn.

2. Bài tập "Nhật ký cảm xúc 3 phút"

Khi nào dùng:

• Cuối mỗi ngày hoặc sau một tình huống căng thẳng.

Cách làm:

• Dành 3 phút ghi lại cảm xúc chính trong ngày (vui, buồn, tức giận, tự hào…).

• Xác định: "Cảm xúc đó đến từ tình huống nào?".

• Hỏi thêm: "Nếu gặp lại tình huống này, mình muốn chọn phản ứng khác không? Nếu có, đó là gì?"

👉 Viết nhật ký cảm xúc giúp giáo viên nhận diện - làm rõ - học cách quản lý cảm xúc tốt hơn theo thời gian.

3. Bài tập "Vòng tròn ảnh hưởng"

Khi nào dùng:

• Khi cảm thấy quá tải vì những yêu cầu, áp lực từ bên ngoài.

Cách làm:

• Vẽ 2 vòng tròn:

  • Vòng trong: Điều mình kiểm soát được (thái độ, cách phản ứng, cảm xúc cá nhân).

  • Vòng ngoài: Điều mình không kiểm soát được (phụ huynh khó tính, chính sách trường…).

• Tập trung năng lượng vào vòng trong thay vì lo lắng về vòng ngoài.

👉 Bài tập này giúp giáo viên buông bỏ áp lực không cần thiết, tập trung làm tốt phần mình kiểm soát.

4. Bài tập "Mình biết ơn"

Khi nào dùng:

• Cuối mỗi ngày, trước khi tan làm.

Cách làm:

• Dành 1 phút viết ra hoặc suy nghĩ về 3 điều nhỏ bé mình biết ơn trong ngày (một học sinh cười chào mình, đồng nghiệp giúp đỡ mình, một bài giảng trôi chảy…).

• Cảm nhận niềm vui từ những điều tích cực đó.

👉 Nuôi dưỡng tư duy biết ơn giúp giáo viên cân bằng cảm xúc

5. Bài tập "Thực hành Chánh niệm (Mindfulness) ngắn"

Khi nào dùng:

• Giờ ra chơi, sau một tiết dạy áp lực.

Cách làm:

• Ngồi yên, đặt hai tay lên bàn.

• Quan sát hơi thở đi vào và đi ra trong 1-2 phút.

• Không phán xét, chỉ đơn giản "biết mình đang thở".

👉 Thực hành chánh niệm giúp giáo viên giảm căng thẳng, tăng khả năng nhận diện và điều chỉnh cảm xúc.